Wat is holi?

Betekenis van Holi of Phaguá

Wereldwijd wordt jaarlijks door meer dan een miljard mensen het Holifeest gevierd. Voor Hindoestanen in het stamland India en in de landen van de Hindoestaanse diaspora is dit feest van grote betekenis. Omdat dit festijn, volgens de hindoe-kalender, in de maand phágun (februari/maart) valt, wordt het ook Phaguá genoemd. Dit feest,  valt dit jaar op maandag 25 maart.

Duizenden jaren geleden ontstaan in het oude India, is Holi met de Hindoestaanse immigranten meegekomen naar Suriname. Door de nazaten van deze immigranten, die een belangrijk deelvormen van de Surinaamse samenleving wordt Holi ruim 140 jaar gekoesterd als een wezenlijk element van hun cultuur. Door de enthousiaste aanvaarding door andere bevolkingsgroepen, is dit feest uitgegroeid tot een nationaal en multicultureel festival. Het verwierf een plaats in de reeks van nationale feestdagen in Suriname. Via de Hindoestanen uit Suriname heeft het Holifeest ook Nederland bereikt.

VIERING IN DEN HAAG
Sedert de vestiging van de eerste Hindoestanen in Nederland (al vanaf 1940), wordt Holi ook hier uitbundig gevierd. In Den Haag, als grote stad met het grootste aantal Hindoestaanse bewoners van Nederland, is het Holifeest geen onbekend fenomeen. Aanvankelijk werd dit feest vooral in huiselijke kring gevierd maar vanaf de jaren zeventig steeds meer in het openbaar: in grote zalen, wijken, straten en op pleinen. In de wijken Transvaal en Schilderswijk groeit dit feest steeds meer tot een groep overstijgend festijn, waar Hagenaars uit verschillende etnische groepen

(en vooral jongeren) uitbundig aan meedoen. Overigens is deze ontwikkeling niet verbazingwekkend. Immers de filosofische gedachte achter het Holifeest is: harmonie en gelijkheid. Op deze dag vervagen alle grenzen en er is geen onderscheid in rang, stand of kleur. Verheugend is dan ook dat de gemeente Den Haag het belang van de Holiviering erkent door een stevige impuls te geven voor de inbedding hiervan in de multiculturele Haagse samenleving.

HOLI: EEN VEELZIJDIG FEEST
Holi moet gezien worden als de gebundelde viering van een aantal culturele hoogtij momenten, die meestal de overwinning van het goede op het kwade symboliseren: overwinnings-, nieuwjaars-, lente- en bezinningsfeest.

OVERWINNINGFEEST
Holi verzinnebeeldt de dood van de winter (het koude en sombere jaargetijde) en de geboorte van de lente (het warme en fleurige jaargetijde). Het symboliseert ook de overwinning van het warme en bruisende leven op de kille krachten van de dood. Het nieuwe jaar begint op een tijdstip dat de natuur allerwegen haar sluimerende levenskrachten opnieuw tentoonspreidt in de vorm van allerhande kleuren en geuren van bloemen en bladeren. En met de natuur viert ook de mens feest. Hier ligt de zin van het elkaar besprenkelen met diverse kleuren en geuren dat zo kenmerkend is voor de uiterlijke viering van Holi.

NIEUWJAARSFEEST
Holi wordt gevierd aan het eind van de laatste maand phágun (februari/maart) en wordt voorafgegaan door de Holiká-verbranding, de avond ervoor. Deze avond is de avond van de volle maan in de maand phágun. Het Holifeest wordt daarom ook het Phaguá-feest genoemd. Met Holi of Phaguá wordt een nieuw begin ingeluid en het feest duurt tot de volgende dinsdag, ook wel burhwá mangar genoemd.

LENTEFEEST
Het nieuwe jaar valt aan het begin van de lente. Daarom wordt het Holifeest ook Vasant Utsav (lentefeest) genoemd. Het Holifeest verheerlijkt de pracht en praal van het ontwakende leven bij de intrede van de lente. En evenals de natuur baadt ook de mens graag in de weelde van kleuren en  geur.

BEZINNINGSFEEST
Ook in een meer mythologische en filosofische zin is Holi een overwinningsfeest. Het is het symbool van de zege van het goddelijke en van het goede. Het is juist in verband met deze triomf van de devotie en de moraal dat een reeds geruime tijd tevoren in gereedheid gebrachte brandstapel, voorstellende Holiká, het kwaad, op de avond voor Holi in brand wordt gestoken. Hiermee neemt de viering van het feest een aanvang.

Subh Holi